Στο στούντιο της ΕΡΑ-5 βρέθηκαν ο ο αναπληρωτής καθηγητής της ψυχιατρικής Δημήτρης Ν. Πλουμπίδης και το ιστορικός του Μουσείου Μπενάκη Τάσος Σακελλαρόπουλος για να μιλήσουν στην εκπομπή "Δίκτυο Χωρίς Σύνορα" για τη μελέτη της Μαντώς Νταλιάνη-Καραμπατζάκη "Παιδιά στη δίνη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου 1946-1949, σημερινοί ενήλικες".Το βιβλίο αυτό που αποτελεί συνέκδοση του Μουσείου Μπενάκη, της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου και της Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, παρουσιάστηκε την Τρίτη 16 Φεβρουαρίου στο Μουσείο Μπενάκη.Πρόκειται για τη διδακτορική μελέτη της συγγραφέως για το Πανεπιστήμιο Καρολίνσκα της Στοκχόλμης. Για τις ανάγκες της μελέτης της η Νταλιάνη-κρατούμενη και η ίδια το 1949 στις φυλακές Αβέρωφ-αναζήτησε στη δεκαετία του '80, αυτά τα παιδιά - ενήλικες πλέον. Η Νταλιάνη που δεν βρίσκεται πιά στη ζωή,«Όργωσε» όλη την Ελλάδα την περίοδο 1980-1986 στην προσπάθειά της να πραγματοποιήσει μια έρευνα ζωής. Μια ιδιότυπη επιστροφή στην Ελλάδα για εκείνη, η οποία, όταν αποφυλακίστηκε μετανάστευσε στην Σουηδία, μαζί με το σύζυγό της, επίσης γιατρό, Δημήτρη Νταλιάνη.
Η ερευνα αυτή-που ανοίγει ένα άνγωστο κεφάλαιο για την ελληνική ιστορία- είναι ένα πολύτιμο εργαλείο όχι μόνο για την ψυχιατρική έρευνα αλλά και για τους ιστορικούς ,αφού είναι η πρώτη που γίνεται στην Ελλάδα για τα παιδιά του εμφυλίου.Ανάλογες έρευνες υπάρχουν για τα παιδιά του ισπανικού εμφυλίου και για τα παιδιά του Άουσβιτς,όπως είπε στην ΕΡΑ-5 ο Δημήτρης Πλουμπίδης.Οι δύο καλεσμένοι της εκπομπής "Δίκτυο Χωρίς Σύνορα" αναφέρθηκαν στα ευρήματα της μελέτης αυτής αλλά και στο ιστορικό υπόβαθρο της εποχής του εμφυλίου και της μετεμφυλιακής Ελλάδας.
Η μελέτη υπογραμμίζει «το μεγάλο ζήτημα των προστατευτικών μηχανισμών από ψυχοτραυματικές καταστάσεις και το ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα, της αφήγησης αυτών των ψυχοτραυματισμών», είπε ο αναπληρωτής καθηγητής της ψυχιατρικής Δημήτρης Ν. Πλουμπίδης, στον οποίο, η Μαντώ Νταλιάνη, λίγο πριν πεθάνει, εμπιστεύτηκε την έρευνά της με σκοπό την συνέχιση και παραπέρα αξιολόγηση του υλικού.
Ο τόμος, παρουσιάζει λοιπόν για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια ολοκληρωμένη επιστημονική μελέτη στο ζήτημα των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου σε τρεις ομάδες παιδιών, συνολικά 150, φυλακισμένων μητέρων τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου.Η έρευνα είναι επικεντρωμένη στη μακροχρόνια κοινωνική πορεία και στην κατάσταση της υγείας 150 παιδιών διωκώμενων οικογενειών.Η συγγραφέας κατόρθωσε να δει τα αρχεία των φυλακών, τα οποία ειρήσθω εν παρόδω ακόμα δεν έχουν ταξινομηθεί ώστε να είναι προσβάσιμα στους ερευνητές, και να βρει τα ονόματα των παιδιών. Έτσι άρχισε να ταξιδεύει στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό και να συναντά αυτά τα παιδιά, ενήλικες πλέον, καθώς και τους επιζόντες γονείς τους και να μαγνητοφωνεί τις μαρτυρίες τους. Σ' αυτές καταγράφεται η ζωή αλλά και τα προβλήματα που συνάντησαν. Ωστόσο, αντίθετα με τις αρχικές προβλέψεις της, διαπίστωσε ότι πολλά απ' αυτά τα παιδιά είχαν μια ομαλή κοινωνική και επαγγελματική ζωή παρά τους πολλαπλούς ψυχο-τραγυματισμούς της παιδικής τους ηλικίας, γεγονός που αποδόθηκε στη δράση ατομικών και συλλογικών προστατευτικών παραγόντων οι οποίοι περιγράφονται στο βιβλίο.
Η πρώτη παρουσίαση αυτής της μελέτης από τη συγγραφέα ήταν λίγο πριν το θάνατο της στο συνέδριο που οργάνωσε ο Μαρκ Μαζάουερ το 1996 στο Σάσεξ με θέμα την Αντίσταση στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Με βάση την ανακοίνωσή της στο συνέδριο αλλά και το βιβλίο της, θα γράψει αργότερα ο Μαζάουερ το άρθρο "Τα παιδιά στη δίνη του εμφυλίου πολέμου: οι ενήλικες του σήμερα" που φέρει την υπογραφή και των δύο και περιλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο "Μετά τον Πόλεμο. Η ανασυκρότηση της οικογένειας, του έθνους και του κράτους στην Ελλάδα, 1943-1960".
Η έκδοση συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό που από μόνο του αποτελεί μια δυνατή μαρτυρία για τα παιδιά της φυλακής αλλά και τη σχέση των παιδιών έξω από τη φυλακή με την κρατούμενη μητέρα.
Την επιστημονική επιμέλεια του βιβλίου υπογράφουν ο καθηγητής παιδοψυχιατρικής Ι. Τσιάντης και ο Δημήτρης Ν. Πλουμπίδης, που στα εισαγωγικά τους κείμενα αναπτύσσουν τα ζητήματα που θέτει η έρευνα.
Trackback(0)
|