Ένα σχέδιο που τιμά τις  μνήμες και τα έργα των Ρωμιών αρχιτεκτόνων της İstanbul συμπεριλήφθηκε στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2010. 
 

 
Λέγεται ότι κάθε πόλη έχει ένα χρώμα, ένα αίσθημα και ένα άρωμα  με το οποίοι εκφράζει τον εαυτό  της. Η Νέα Υόρκη για παράδειγμα είναι η πόλη των ουρανοξυστών, το Λονδίνο της βροχής, το Παρίσι του έρωτα ενώ η Ρώμη της τέχνης. Αν ρωτούσατε όμως σε έναν κάτοικο της İstanbul «ποιο είναι το χρώμα της İstanbul;» θα ήταν σπάνιοι οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να απαντήσουν. Διότι η İstanbul δεν μπορεί να περιγραφθεί με ένα χρώμα ή αίσθημα μόνο. Είναι νέα, παλιά, θυμωμένη, ήρεμη, χαριτωμένη, μαύρη, λευκή. Στην πόλη αυτή μπορείτε να βρείτε όλα τα χρώματα και τα αισθήματα. Η İstanbul προκαλεί έκπληξη στους ανθρώπους με την ιστορία της, την αρχιτεκτονική ,τα χάνια και τα χαμάμια της. Μπορείτε να δείτε τη διαφορά μεταξύ μιας μοντέρνας πόλης και μιας πόλης ιστορικής. Η πόλη οφείλει την ύπαρξη της σε μια σύνθεση ιστορίας και πολιτισμού η οποία βασίζεται σε χιλιετίες. Ας μην ξεχνάμε ότι η İstanbul την οποία σας αφηγούμαστε, αυτή η πόλη των σουλτάνων και των αυτοκρατόρων είναι μια πόλη αρχαιότερη ακόμα και από τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Αν ήταν δυνατό να κάναμε ένα ταξίδι στο παρελθόν πρώτα θα αντικρίζαμε τα αξιοθαύμαστα αρχιτεκτονικά έργα. Δηλαδή τα κτίρια που χαρίζουν στην πόλη τη σιλουέτα της. Ακόμα και στην εμφάνιση της İstanbul παρατηρούνται τα ίχνη της πολυπολιτισμικότητας και της πολυχρωμίας. Για παράδειγμα στη διαδικασία οικοδόμησης της πόλης μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα τα περισσότερα κτίρια της İstanbul είχαν κτιστεί από ξένους αρχιτέκτονες από το εξωτερικό, από λεβαντίνους αρχιτέκτονες που ζούσαν στην πόλη καθώς και από μη μουσουλμάνους οθωμανούς αρχιτέκτονες.
 
Τα κτίρια αυτά ποίκιλλαν από εμπορικά κέντρα μέχρι πολυκατοικίες. Σήμερα τα μεγαλοπρεπή κτίρια που διατηρήθηκαν σε μερικές συνοικίες της πόλης αντικατοπτρίζουν τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της εποχής τους. Όμως τα ονόματα των αρχιτεκτόνων αυτών των όμορφων κτιρίων δεν είχαν την μακροζωία των έργων τους και ξεχάστηκαν. Μεταξύ των αρχιτεκτόνων που συντέλεσαν στην αρχιτεκτονική της İstanbul οι Ρωμιοί ήταν σε πλειοψηφία. Οι πρωτοπορίες των Ρωμιών στον αρχιτεκτονικό εκσυγχρονισμό παρατηρούνται με διάφορους τρόπους. Ακόμα και με μια μικρή βόλτα στην πόλη μπορείτε να δείτε ότι το μεγαλύτερο μέρος των έργων ανήκουν σε Ρωμιούς αρχιτέκτονες. Στα κτίρια των Ρωμιών αρχιτεκτόνων διαφορετικά από τις άλλες παρατηρείτε μια αυξανόμενη ατομικότητα. Και μόνο για αυτό οι Ρωμιοί αρχιτέκτονες της İstanbul διαδραμάτισαν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην αρχιτεκτονική αλλαγή.
 
Το σχέδιο που θα αναφερθούμε σήμερα σχετίζεται με το θέμα αυτό. Το σχέδιο «Ρωμιοί αρχιτέκτονες της İstanbul» η οποία είναι ένα από τα σχέδια που προβάλλουν την ιστορική ποικιλότητα της πόλης συμπεριλήφθηκε στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2010. Το σχέδιο σκοπεύει να συμβάλλει στον αρχιτεκτονικό, ιστορικό, καλλιτεχνικό και πολιτιστικό πλούτο της İstanbul συγκεντρώνοντας τα έργα που χάρισαν οι Ρωμιοί αρχιτέκτονες στην πόλη σε έναν εκθεσιακό χώρο. Στην έκθεση θα εκτίθενται τα έργα και οι ιστορίες ζωής των αρχιτεκτόνων. Τα κτίρια που έχτισαν θα προβάλλονται με τα πρότυπα σχέδια τους και τις φωτογραφίες τους και θα ετοιμαστεί ένας κατάλογος. Το σχέδιο το οποίο πρότεινε ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Ζωγραφείου ξεκίνησε αυτό το μήνα και θα συνεχθστεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2010 με διάφορες εκδηλώσεις. Στα πλαίσια του σχεδίου συγκεντρώνονται ντοκουμέντα όπως πληροφορίες, αρχεία, φωτογραφίες και σχέδια των έργων που έχουν χτιστεί από Ρωμιούς αρχιτέκτονες κυρίως στις περιοχές Beyoğlu και Kadıköy.
 
Για την ετοιμασία των αρχιτεκτονικών σχεδίων, την φωτογράφηση τους, την ετοιμασία των μακετών τους και την ετοιμασία του καταλόγου διευθετήθηκε διάστημα μέχρι το τέλος του 2010. Τα έργα, τα οποία προβλέπεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου του 2010 θα εκτίθενται μέχρι το τέλος του χρόνου. Μεταξύ των Ρωμιών αρχιτεκτόνων υπάρχουν σημαντικά ονόματα όπως ο κυρ. Βασιλάκης Ιωαννίδης και ο γιος του οι οποίοι έχτισαν την εκκλησία της Αγίας Τριάδας το 1880, ο Γιάγκος Ιωαννίδης ο οποίος έχει τον τίτλο του αρχιτέκτονα του σουλτάνου, ο Περικλής Φωτιάδης ο οποίος είναι ο αρχιτέκτονας της Θεολογικής Σχολής του Heybeliada που χτίστηκε το 1880, ο αρχιτέκτονας του Ρωμαίικου Λυκείου Αρρένων του Fener Κωνσταντίνος Δημάδης και Μανούσος ο οποίος έχτισε το κτίριο που σήμερα χρησιμοποιείται ως το Μουσείο του Pera.
 
Όλα αυτά τα κτίρια είναι πολύ σημαντικά και γνωστά. Για παράδειγμα το Ρωμαίικο Λύκειο Αρρένων του Fener το οποίο είναι γνωστό και κόκκινο κτίριο είναι ένα από τα ρωμαίικα εκπαιδευτικά ιδρύματα της συνοικίας Fener. Αυτό το κτίριο που θεωρείται ένα από τα μεγαλοπρεπέστερα κτίρια της İstanbul βρίσκεται στην περιφέρεια του Haliç (Κερατίου Κόλπου) όπου βρίσκεται επίσης το Πατριαρχείο. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του κτιρίου το οποίο είναι η μεγαλύτερη οικοδομή μετά από το Süleymaniye στις δυο πλευρές του Haliç είχαν μεταφερθεί από την Μασσαλία. Το χρώμα της παίρνει από τα κόκκινα τούβλα που ήρθαν από τη Γαλλία. Ο αρχιτέκτονας Δημάδης ο οποίος έχτισε κάστρα στην Ιταλία και Ισπανία ολοκλήρωσε το έργο του μέσα σε 5 χρόνια. Στο κέντρο του έχει ένα μεγάλο πύργος με τρούλο.
 
Οι αρχιτέκτονες των κτιρίων που σήμερα θεωρούνται καλλιτεχνικές αξίες της İstanbul θα προβληθούν με το σχέδιο «Ρωμιοί αρχιτέκτονες της İstanbul».

Πηγή:Αγγελιοφόρος