Τη σημαντικότερη ημέρα από το 1922 έζησε χθες το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο, όπου για πρώτη φορά στα χρονικά λειτούργησε σε αυτό Οικουμενικός Πατριάρχης. Ηταν όμως και η πρώτη φορά ύστερα από 88 χρόνια και μετά την αναγκαστική εγκατάλειψη και καταστροφή του που ξανακούστηκε με τον πιο επίσημο τρόπο η ορθόδοξη θεία λειτουργία στη μονή και αντήχησε στον αφοπλιστικής φυσικής ομορφιάς περίγυρό της. «Ηρθαμε ως άγγελοι ειρήνης και φιλίας», είπε στο κήρυγμά του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ευχαριστώντας όσους συνετέλεσαν στην υλοποίηση αυτού του ονείρου, που έγινε πραγματικότητα με απόφαση του Τούρκου υπουργού Πολιτισμού Ερτουγρούλ Γκιουνάι από τον περασμένο Μάιο. «Οι τυχεροί που παρακολούθησαν τη λειτουργία στο προαύλιο της μονής ήταν για λόγους ασφαλείας και ελλείψει χώρου μόνο 500 - 600 που είχαν την ειδική άδεια του τοπικού νομάρχη της Τραπεζούντας. Αρκετές ακόμη χιλιάδες (έξι με επτά κατά τους οργανωτές) παρακολούθησαν την τελετή από γιγαντοοθόνες στα ριζά του όρους Μελά. Ανάμεσά τους Πόντιοι και λοιποί προσκυνητές από την Ελλάδα, τη Ρωσία και όλη την πρώην Σοβιετική Ενωση, αλλά και μεμονωμένοι εκπρόσωποι του ποντιακού ελληνισμού από πολλά μέρη του κόσμου. Ξεχωριστή όμως ήταν η παρουσία κυρίως γυναικών με μαντίλες, προφανώς μουσουλμάνες στο θρήσκευμα, που λατρεύουν ωστόσο με την ίδια θέρμη όπως και οι ορθόδοξοι τη θαυματουργή Παναγία. Η μέρα στην περιοχή της Τραπεζούντας ξεκίνησε με βαριά νέφωση. Το σύννεφο έφερε μια έντονη, αλλά σύντομη βροχή, όμως ο ουρανός καθάρισε και ο ήλιος βγήκε λαμπερός σε μια διαυγή ατμόσφαιρα. Από την Τραπεζούντα προς τη Μάτσκα, τη βυζαντινή κωμόπολη Ματσούκα, στην επικράτεια της οποίας ανήκει η ιστορική Μονή της Παναγίας Σουμελά, ο δρόμος ξετυλίγεται στο πλάι του ποταμού Πυξίτη, ανάμεσα από ένα πυκνό, καταπράσινο δάσος, κατάφυτο από εντυπωσιακή μαύρη ελάτη, που περιστοιχίζεται από δεκάδες διαφορετικά δέντρα: λεύκες, σφεντάμια, πεύκα. Στον δρόμο κινούνται συνεχώς περιπολικά, η τροχαία κάνει αισθητή την παρουσία της και ακόμη πιο αισθητή είναι η παρουσία της στρατοχωροφυλακής, ενός σώματος διαφύλαξης της τάξης που και σε συμβολικό ακόμα επίπεδο δείχνει την επιθυμία του τουρκικού κράτους να μην επιτρέψει οιουδήποτε χαρακτήρα παρεκτροπή. Παρόντες οι ομογενείς του ΣΑΕ με τον πρόεδρό του Στέφανο Ταμβάκη, βουλευτές από την Ελλάδα και τη Ρωσία με άτυπο επικεφαλής τον Ιβάν Σαββίδη, από τη ρωσική κρατική Δούμα, εμψυχωτή και χρηματοδότη του ετήσιου προσκυνήματος στην Παναγία Σουμελά τα τελευταία χρόνια. Συλλειτούργησαν με τον Οικουμενικό Πατριάρχη ο μητροπολίτης Δράμας Παύλος και ο Ρώσος επίσκοπος Παντόλσκ και βικάριος του Πατριαρχείου Μόσχας Τύχων. Μάλιστα ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος εξέφρασε την ευχή μία από τις επόμενες χρονιές να συλλειτουργήσει στην Παναγία Σουμελά με τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο, αναγνωρίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο και την αδιαμφισβήτητη συμβολή της ρωσικής Εκκλησίας στις πιέσεις που ασκήθηκαν προς την τουρκική ηγεσία έτσι ώστε να επιτευχθεί το ευνοϊκό για όλες τις πλευρές αποτέλεσμα.