«Αλέξης: Μια ελληνική τραγωδία», είναι ο τίτλος της αφίσας έξω από το θέατρο του πάρκου Βιλέτ (Parc de la Villette) στο Παρίσι, όπου έως τις 12 Μαρτίου ο ιταλικός θίασος «Motus» δίνει μία παράσταση, εμπνευσμένη από την εξέγερση που προκάλεσε στην Ελλάδα, ο θάνατος του Αλέξη Γρηγορόπουλου.
Στην αφίσα, η σιλουέτα ενός νεαρού μοιάζει να τρέχει μέσα σε ένα θολό τοπίο, κρατώντας μία πέτρα στο χέρι.
Αυτή η «πέτρα της εξέγερσης» γίνεται σημείο αναφοράς και συνδετικός κρίκος σε όλα τα επεισόδια της παράστασης, όπου αναζητώντας «τις Αντιγόνες του σήμερα» γίνεται το πέρασμα από την μυθοπλασία στο πραγματικό, από την Ελλάδα της αρχαιότητας στην Ελλάδα του σήμερα, από την «επαναστάτρια για την εποχή της» Αντιγόνη μπρος στο σώμα του νεκρού αδελφού, στην εξεγερμένη ελληνική νεολαία μπρος στο σώμα του νεαρού Αλέξη.
Το ντεκόρ είναι άκρως μινιμαλιστικό: ένα κόκκινο δάπεδο ορίζει τον χώρο για τα δρώμενα, ένας προβολέας βίντεο πάνω σε κυλιόμενο τραπεζάκι θα προστεθεί στα αξεσουάρ και βεβαίως η «πέτρα» καταμεσίς.
Όταν χαμηλώνουν τα φώτα η ατμόσφαιρα γίνεται θολή, πολύ θολή, σαν αυτή που οι Αθηναίοι έχουν γνωρίσει συχνά στους δρόμους έξω από το Πολυτεχνείο, μόνο που εδώ τα μάτια δεν δακρύζουν.
Στο ημίφως προβάλλει μία σιλουέτα ακαθόριστου φύλου, που αρχίζει να τινάζεται ψηλά, να αναδιπλώνεται και να τινάζεται και πάλι, ενώ ακούγεται η ανάσα γεμάτη αγωνία από την προσπάθεια. Θα περάσουν πάνω από πέντε λεπτά, που μοιάζουν ατέλειωτα για το κοινό και λειτουργούν ως ιεροτελεστία μύησης για τη συνέχεια.
Ντυμένη με αγορίστικα κόκκινα ρούχα, με ξυρισμένα τα μισά ξανθιά μαλλιά της, η Σύλβια Καλντερόνι οδηγεί, με τη βοήθεια βίντεο, στα ελληνικά δύσβατα μονοπάτια στην περιοχή του Άργους ή των Θηβών, σε αναζήτηση της Αντιγόνης, αυτής του Μπρέχτ και όχι του Σοφοκλη.
Μα να, που οι φωνές ενός λαού θα τη φέρουν στη σύγχρονη πραγματικότητα, στη σύγχρονη Αθήνα. Το βίντεο τρέχει σαν τρελό στους γεμάτους συνθήματα τοίχους της Αθήνας, στα Εξάρχεια και στους δρόμους, ενώ η μελαχροινή Αλέξια Σαραντοπούλου που έζησε τα γεγονότα, μεταφράζει και ξεναγεί.
Μπρος στα αφιερώματα, στον τόπο του θανάτου του Αλέξη, η πρωταγωνίστρια αναρωτιέται αν «η Αντιγόνη είναι τελικά στην Αθήνα». Αν «Αντιγόνη» είναι, «η αδάμαστη δύναμη που ξεπηδάει από ένα νεκρό σώμα και κάνει έναν ολόκληρο λαό να εξεγερθεί».
Οι καλλιτέχνες του θίασου Motusμ, από το 2008 έχουν ασχοληθεί με την αναζήτηση αυτή, δημιουργώντας μάλιστα ένα πρόγραμμα με ελληνόφωνο τίτλο «SYRMA ANTIGONES», που τον μεταφράζουν «στα ίχνη της Αντιγόνης».
Με επικεφαλής τη Σύλβια Καλντερόνι η ομάδα έχει δημιουργήσει τρία θέματα με τις «μάχες της Αντιγόνης»: «Αντιγόνη και Πολυνείκης», «Αντιγόνη και Κρέοντας και Αίμονας», «Αντιγόνη και Θηρεσίας».
«Όταν έγιναν τα επεισόδια στην Ελλάδα», εξηγεί η Αλέξια, «συνειρμικά ήρθε στο μυαλό τους η σκέψη ότι δουλεύουν ένα αρχαίο ελληνικό κείμενο με ένα είδος εξέγερσης πάνω από ένα νεκρό σώμα και ξαφνικά γίνονται όλα αυτά τα επεισόδια στην Αθήνα με έναν λαό να ξεσηκώνεται πάνω από έναν νεκρό. Έτσι αποφάσισαν να αναφερθούν στη σύγρονη Ελλάδα».
Για την υλοποίηση, ήρθαν στην Ελλάδα και πέρα από την Αθήνα πήγαν σε Άργος και Θήβα.
«Ρωτούσαμε τα άτομα», εξηγεί η Σύλβια στην παράσταση, «ποια είναι η Αντιγόνη για εσάς σήμερα. Ένας μάς απάντησε ότι το μόνο που έχει απομείνει είναι τα ονόματα στα κορίτσια και ξαφνικά είδαμε Πακιστανούς, που δούλευαν μαζεύοντας κρεμμύδια. Τότε η ερώτησή μας, μας φάνηκε ηλίθια ...δηλαδή πάντα έρχεται η πραγματικότητα και είναι τόσο πιό δυνατή από τον μύθο».
«Και τώρα, τι κάνουμε;», είναι το ερώτημα που θέτουν οι καλλιτέχνες ακόμα και για τους ίδιους. «Η τέχνη δεν αρκεί», λένε, «χρειάζεται κάτι περισσότερο».
Από το βάθος ακούγεται η φωνή «μη μας βλέπετε σαν παιδιά με μια πέτρα στο χέρι», «εμείς ερχόμαστε από το μέλλον», «μία η λύση: Πράξε!».
Στην παράσταση έχουν ενταχθεί στοιχεία από την οικονομική κρίση, η δε Ελλάδα χαρακτηρίζεται «εργαστήριο της Ευρώπης», στο οποίοι όλοι τώρα έχουν στραμμένα τα βλέμματα, προκειμένου να αποκτήσουν εμπειρία για τις άλλες εύθραστες οικονομίες σε Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία.
Τη σκηνοθεσία του έργου ανέλαβαν οι Ενρίκο Καζαγράντε (Enrico Casagrande) και η Ντανιέλα Νικολό (Daniela Nicolo), είναι και ιδρυτές του θιάσου Motus από το 1991.
Στην παράσταση παίζουν εκτός από την Σύλβια Καλντερόνι (Silvia Calderoni) και την Αλέξια Σαραντοπούλου, οι Βλαντιμίρ Αλεξιτς (Vladimir Aleksic) και Μπένο Στάινεγκερ (Benno Steinegger).
To μοντάζ του βίντεο από την Ελλάδα έχει κάνει ο Ενρίκο Καζαγκράντε.