Τη διάλεξη, που διοργάνωσε σε χώρους του Δημαρχείου Βιέννης η Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων Αυστρίας της οποίας ο πρόεδρος Κώστας Φίζογλου προσφώνησε τον ομιλητή, παρακολούθησε ένα πολυπληθές κοινό από μέλη της Ομογένειας και πολλούς Αυστριακούς φίλους της Ελλάδας, ενώ παραβρέθηκε σε αυτή και η συνιδρύτρια και αντιπρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης, διάσημη Ελληνίδα γλύπτρια Ναταλία Μελά, εγγονή του ήρωα του Μακεδονικού Αγώνα, Παύλου Μελά.
Η διάλεξη, που αποδινόταν συγχρόνως στη γερμανική γλώσσα από την Γερμανίδα απόφοιτη του Ινστιτούτου Βυζαντινολογίας και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Βιέννης, Ανίκα Χάμαχερ, πλαισιώθηκε από μουσικό πρόγραμμα με έργα των Μότσαρτ, Σούμπερτ, Μπετόβεν και Ρανχάρτινγκερ, συγχρόνων του Καποδίστρια, που ερμήνευσαν οι γνωστοί Έλληνες καλλιτέχνες, η υψίφωνος Σοφία Κυανίδου και ο πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας Αναστάσιος Στρίκος.
Στην εισαγωγή της διάλεξής του με τίτλο "Η συμβολή του Ιωάννη Καποδίστρια στην Ελληνική Επανάσταση και την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους-Διπλωματία και Χάραξη ψηλής στρατηγικής στη Βιέννη του 18 ου αιώνα", ο Ανδρέας Κούκος αναφέρθηκε στην μακραίωνη παρουσία του Ελληνισμού της Βιέννης, στον ιδιαίτερο ρόλο του και τις λαμπρές σελίδες της ιστορίας του, δίνοντας στέγη στους Δασκάλους του Γένους, προωθώντας την ανάπτυξη των ελληνικών γραμμάτων και κυρίως προετοιμάζοντας τον αγώνα της Παλιγγενεσίας του Ελληνικού Έθνους.
Αυτή η Βιέννη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον στρατηγικό σχεδιασμό του Καποδίστρια για την απελευθέρωση της πατρίδας του και το 2011 είναι μια σημαντική επέτειος καθώς συμπληρώνονται 200 χρόνια από την τοποθέτησή του από τον Τσάρο, στη ρωσική πρεσβεία στην Αυστροουγγρική πρωτεύουσα και την αρχή ουσιαστικά της διπλωματικής του σταδιοδρομίας.
Ο ομιλητής παρουσίασε διεξοδικά την πορεία του Ιωάννη Καποδίστρια, αρχίζοντας με την ίδρυση από μέρους του της Επτανήσου Πολιτείας με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης στις 21 Μαρτίου 1800, το Σύνταγμά του το 1805, τη μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση στα Επτάνησα, την πρώτη συνάντησή του με τους Έλληνας οπλαρχηγούς, τη γνωριμία του με τον Χριστόφορο Περραιβό, στενό συνεργάτη του Ρήγα Βελεστινλή, του οποίου ως συνεχιστής των οραμάτων και της εφαρμογής και τελειοποίησης των σχεδίων του, αναλαμβάνει ο ίδιος.
Ακολουθεί η επιλογή του Καποδίστρια για διπλωματική σταδιοδρομία στη Ρωσία με σκοπό την απελευθέρωση της πατρίδας του, η τοποθέτησή του στη Βιέννη, τη διπλωματική πρωτεύουσα της Ευρώπης την εποχή εκείνη, όπου στο "Συνέδριό" της θέτει με υπόμνημά του Ελληνικό Ζήτημα ως βασικότερο κομμάτι του Ανατολικού Ζητήματος, παρουσιάζοντας την κοινωνικοοικονομική κατάσταση της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας και τους καταδυναστευόμενους Έλληνες καθώς και την τακτική των Μεγάλων Δυνάμεων.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο ομιλητής στην αποστολή του Καποδίστρια στην Ελβετία, καθώς, όπως σημείωσε, το κεφάλαιο Ελβετία ήταν τεράστιο για την τελική έκβαση του αγώνα της Εθνικής Ανεξαρτησίας και μετά την επιτυχία του στην Ελβετία, ο Τσάρος Αλέξανδρος, τον θεωρούσε ως το μόνο ικανό να αντιμετωπίσει τον παντοδύναμο Μέτερνιχ, εχθρό των επαναστατικών κινημάτων, που διακήρυττε ότι "η Ευρώπη δεν γνωρίζει Έλληνες, γνωρίζει την Οθωμανική Αυτοκρατορία υπό της οποίας την εξουσίαν είναι οι κατοικούντες σε αυτή Έλληνες", και το Συνέδριο της Βιέννης για τη διαμόρφωση του νέου χάρτη της Ευρώπης.
Μετά τη λαμπρή του παρουσία στη Βιέννη, ακολουθεί ο διορισμός του Ιωάννη Καποδίστρια από τον Τσάρο, σε υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, τέλος του 1815 αρχές του 1816, όπου αναπτύσσει μεγάλη δραστηριότητα ώστε ο σύγχρονος πολιτικός και διπλωμάτης και πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσιντζερ να τον αποκαλέσει "συνταγματικό διαιτητή της Ευρώπης".
Όπως τόνισε στη διάλεξή του ο κ. Κούκος, ως Ρώσος υπουργός Εξωτερικών ο Καποδίστριας, μπορεί να μην δέχτηκε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας, που του προσφέρθηκε, όμως επανειλημμένα συγκάλυψε την ύπαρξή της και προστάτευσε κορυφαία μέλη της και όλη την οργάνωσή της με προσωπικές παρεμβάσεις προς το Ρώσο Τσάρο.
Λόγος της άρνησής του ήταν η διορατικότητά του πως αν αποδεχόταν την αρχηγία της Επανάστασης θα καταδίκαζε εκ των προτέρων σε αποτυχία τον Ελληνικό Αγώνα που θα εμφανιζόταν ως ρωσική επιχείρηση και θα προκαλούσε αμέσως την εχθρότητα και την αντίδραση των αντιζήλων της Ρωσίας, ευρωπαϊκών δυνάμεων.
Στο Συνέδριο του Λάιμπαχ (Ιανουάριος-Απρίλιος 1821) ο Καποδίστριας καταφέρνει να αλλάξει την απόφαση του Τσάρου για πιθανή επέμβαση κατά των Ελλήνων Επαναστατών στην οποία επέμενε ο Μέτερνιχ, και σώζει έτσι την Ελληνική Επανάσταση.
Καθοριστικός ήταν ο ρόλος του Καποδίστρια στην οργάνωση των Φιλελληνικών Κομιτάτων και οι συνεχείς προσωπικές επαφές με Ευρωπαίους πολιτικούς υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης και τη διοχέτευση τεραστίων χρηματικών ποσών προς την Ελλάδα.
Τον Απρίλιο του 1827 η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε Κυβερνήτη του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, αφού είχε προηγηθεί η παραίτησή του το 1822 από το ρωσικό Υπουργείο, βλέποντας ο ίδιος πως δεν μπορούσε να βοηθήσει τον Ελληνικό Αγώνα, και κατόπιν η εγκατάστασή του στην Ελβετία απ΄ όπου βοηθούσε ποικιλοτρόπως το επαναστατημένο Εθνος.
Ο ομιλητής Ανδρέας Κούκος αναφέρθηκε αναλυτικά στη διπλωματική στρατηγική του Καποδίστρια στο ζήτημα των συνόρων και στη διττή κεντρική επιδίωξή του αφενός να μεταστρέψει την απόφαση των δυνάμεων για αυτονομία προς την πλήρη ανεξαρτησία χωρίς δεσμεύσεις και αφετέρου να εξασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή εδαφική βάση για το νέο Ελληνικό Κράτος, ώστε και βιώσιμο να είναι αλλά και να συμπεριλάβει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού.
Θεμελιώδης αρχή της διπλωματικής του στρατηγικής υπήρξε η πολιτική ίσης φιλίας προς τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις όπως και η μεθοδολογία του "δια βαθμών προχωρείν σύμφωνα με τις υπάρχουσες κάθε φορά συνθήκες και δυνατότητες" και αυτή η αναβλητική του πολιτική διέσωσε, κατά τον ομιλητή, ολόκληρες επαρχίες και τις απέδωσε στο νεοϊδρυθέν κράτος.
Όπως τόνισε ο Ανδρέας Κούκος στο τέλος της διάλεξής του, το Ελληνικό Έθνος θα στέκεται πάντα με ευγνωμοσύνη απέναντι στο μεγάλο Έλληνα Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος όχι μόνο ζει πάντα στη μνήμη των Ελλήνων ως αστέρας πρώτου μεγέθους ο Κυβερνήτης αλλά παραμένει υπόδειγμα αξιοπρεπούς και ικανότατου πολιτικού άρχοντα.
Τα αποτελέσματα των ερευνών του κ. Κούκου για τον Ιωάννη Καποδίστρια, που στηρίζονται σε μελέτες του μέσα στα τελευταία χρόνια ξένων αρχείων, κυρίως των αυστριακών και ρωσικών, τα έχει καταγράψει σε βιβλίο το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει αρχές του καλοκαιριού με τίτλο "Η στρατηγική" και για το οποίο υπάρχει ήδη ενδιαφέρον να εκδοθεί και στα ρωσικά και σε άλλες γλώσσες.
Πηγή:ΑΠΕ -ΜΠΕ